138
część III – INFORMACJE TECHNICZNE
ROZDZIAŁ 10
Jakość dostaw asfaltów.
Kontrola wg PN-EN ISO 4259
Każdy pomiar, bez względu na to jak starannie zostanie wykonany, obarczony jest pewnym błędem. Nie jesteśmy
bowiem w stanie dokładnie zmierzyć prawdziwej wartości badanego parametru. Wielkość powstałego błędu zależy
od precyzji zastosowanego przyrządu pomiarowego, jego prawidłowej kalibracji, oraz wielu innych, charakterystycznych
dla danego miejsca i czasu czynników zewnętrznych. Na powstanie błędu mają także wpływ doświadczenie i kompetencje
operatora oraz słabość ludzkich zmysłów, ponieważ to ludzie obsługują aparaty do wykonywania analiz.
Zdarza się czasami, że pomiędzy odbiorcą a dostawcą lepiszcza asfaltowego dochodzi do sporu o jakość
dostarczonego produktu. Weźmy przykładowo wymaganie penetracji w 25°C dla asfaltu drogowego 35/50.
Czy rzeczywiście, gdy otrzymujemy z laboratorium wynik Pen25=34 [0,1mm] oznacza to, że dostarczony wyrób
jest niezgodny ze specyfikacją?
W niniejszym rozdziale omówiono szereg zagadnień związanych z właściwą interpretacją wyników otrzymanych
z laboratorium oraz odniesieniem ich do wymagań odpowiedniej normy jakościowej.
10.1. Krótki wstęp do prawidłowej interpretacji wyników
kontrolnych
Wynik badania dowolnego parametru, np. wspomnianej powyżej penetracji w 25°C asfaltu drogowego 35/50,
otrzymany w danym laboratorium zawsze będzie różnił się od rzeczywistej wartości tej cechy.
Wartość rzeczywista danego parametru jest pojęciem abstrakcyjnym i, co oczywiste – nie jest znana osobie
wykonującej badanie (gdyby była znana wówczas pomiar byłby niepotrzebny) [2].
Ograniczona dokładność użytego sprzętu pomiarowego, wpływ zmiennych warunków zewnętrznych na badaną
próbkę i układ pomiarowy, a także niedostateczna znajomość wszystkich okoliczności wpływających na dane
badanie powodują, że otrzymany wynik będzie różnił się od wartości rzeczywistej (czyli prawdziwej) mierzonego
parametru o pewną wielkość.
Pomiar danej właściwości, pozwala zatem tylko i wyłącznie na oszacowanie jej przybliżonej wartości. Nigdy
nie należy zakładać, że wynik pomiaru, który otrzymaliśmy w naszym laboratorium jest stricte równy wartości
rzeczywistej badanej przez nas cechy. Należy jedynie założyć, że znajduje się on w pewnym przedziale oscylującym
wokół prawdziwej wartości badanego parametru.
