39
ROZDZIAŁ 3. PODSTAWOWE WŁAŚCIWOści asfaltów
częstość wyników oznaczeń
– stosunek liczby uzyskanych wyników o tej samej wartości do całkowitej
liczebności badanej zbiorowości statystycznej. Przykładowo: w ciągu sezonu produkcyjnego oznaczono
„penetrację w 25°C” asfaltu 50/70 100-krotnie (dla 100 partii produkcyjnych), wynik o wartości 60 [0,1 mm]
otrzymano 43 razy, zatem częstość wyników oznaczeń w klasie 60 wynosi 43/100=0,43. Częstość może
być wyrażona także w procentach, oznacza wówczas procentowy udział poszczególnego wyniku w badanej
zbiorowości statystycznej (w przykładzie będzie to 43%);
liczebność wyników oznaczeń
– liczbę uzyskanych wyników o tej samej wartości lub w tej samej klasie.
Inną formą przedstawiania wyników jest wykres pudełkowy (rys. 3.2.), popularnie nazywany
wykresem RAMKA-
WĄSY
(ang.
box and whisker plot
) [7]. Zawiera on informacje dotyczące położenia, rozproszenia oraz kształtu
rozkładu analizowanych danych. Długość pudełka równa jest rozstępowi kwartylowemu (
IQR
czyli różnicy
Q
3
-Q
1
, a więc zakresowi między 25% a 75% ciągu wyników). Wartość minimalna i maksymalna wyznaczają
charakterystyczne linie tzw. wąsy. Wewnątrz pudełka pionową linią oznacza się wartość mediany. Jeżeli mediana
znajduje się w samym środku ramki, możemy wnioskować, że rozkład danej cechy jest
symetryczny
(przypadek
przedstawiony na rys. 3.2.). W sytuacji, w której mediana dzieli pudełko na dwie nierówne części, a wąsy są
różnej długości, możemy mieć do czynienia z
rozkładem asymetrycznym
, co oznacza, że wyniki danej zmiennej
nie układają się symetrycznie wokół średniej. W zależności od długości wąsów – większych z prawej bądź z lewej
strony, mamy do czynienia odpowiednio z asymetrią prawostronną bądź lewostronną.
Histogram wraz z wykresem pudełkowym dla przykładowo badanego parametru przedstawia rysunek 3.2.,
natomiast graficzną interpretację słupków histogramu prezentuje rys. 3.3. Dla uniknięcia nieporozumień podczas
interpretacji przedziałów klasowych na histogramach, należy przyjąć następującą interpretację rys. 3.3.: podany
przedział klasowy (60, 65> oznacza przedział prawostronnie domknięty, tzn. obejmuje liczby 61, 62, 63, 64, 65.
Rys. 3.2. Histogram i wykres RAMKA-WĄSY dla przykładowo badanego parametru
