151
ROZDZIAŁ 11. BEZPIECZEŃSTWO PRACY Z ASFALTAMI I OCHRONA ŚRODOWISKA
11.5.3. Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA)
Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (w skrócie –
WWA
), stanowią liczną grupę związków organicznych,
zawierających od dwóch do kilku, a nawet kilkunastu pierścieni aromatycznych w cząsteczce. Są substancjami
bardzo toksycznymi i szkodliwymi dla zdrowia i życia człowieka. Związków z grupy WWA jest ponadto 100,
lecz z uwagi na ich toksyczność, oddziaływanie na człowieka oraz ilość dostępnych informacji, najczęściej
oznaczanych i badanych jest 17, z czego najsilniejsze działanie kancerogenne ma benzo(a)piren [13].
W tabeli 11.5. podano maksymalne dopuszczalne limity narażenia pracowników na WWA, w tym osobno
na benzo(a)piren, zawarte w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 czerwca 2014 roku
[11] oraz wyniki badań wykonanych podczas prowadzenia robót drogowych w różnych ośrodkach krajowych
i zagranicznych, przeprowadzone w ramach Strategicznego Programu Rządowego pod nazwą: „
Bezpieczeństwo
i ochrona zdrowia człowieka w środowisku pracy
” [13].
Tabela 11.5. Limity maksymalnego narażenia na WWA łącznie oraz oddzielnie dla benzo(a)pirenu [11, 13]
Czynnik szkodliwy
Parametr
Dopuszczalny limit
Wyniki pomiarów*
Wielopierścieniowe
węglowodory
aromatyczne WWA
NDS
(najwyższe dopuszczalne
stężenie)
0,002 mg/m
3
Nie określono
Benzo(a)piren
NDS
(najwyższe dopuszczalne
stężenie)
0,002 mg/m
3
0,000004 – 0,0013
mg/m
3
* Wyniki pomiarów szkodliwych substancji chemicznych podczas przygotowywania mas asfaltowych oraz robót drogowych
przeprowadzone w różnych ośrodkach krajowych i zagranicznych [13]
Jak wynika z tabeli 11.5., w przeprowadzonych badaniach nie stwierdzono przekroczeń maksymalnego stężenia
benzo(a)pirenu na stanowiskach pracy w budownictwie drogowym.
Analiza zanieczyszczeń powietrza występujących na stanowiskach pracy podczas stosowania lepiszczy asfaltowych jest
przedmiotem wielu prac badawczych [14, 15, 16]. Problem występowania w oparach asfaltów wielopierścieniowych
węglowodorów aromatycznych, dotyczy głównie pracowników narażonych na bezpośredni kontakt dymów
asfaltowych ze skórą i drogami oddechowymi. Badania wykonane wśród pracowników wykonujących roboty
w obszarze bezpośredniego narażenia na kontakt z oparami asfaltu nie dają jednak jednoznacznych wyników.
Autorzy tych badań, zwracają dużą uwagę na wiele innych czynników wpływających na końcowe wyniki,
co uniemożliwia jednoznaczną ocenę wpływu oparów asfaltu na zdrowie człowieka [15, 18, 20]. Wynika to
zarówno ze złożoności oddziaływań, jakim w życiu codziennym poddawany jest organizm ludzki (np. dym
papierosowy, zła jakość powietrza), jak również z zastosowanego podejścia metodologicznego podczas analizy
składu emitowanych oparów czy niewystarczająco czułych metod analitycznych.
Wyczerpujące badania środowiska pracy, przeprowadzone przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem
IARC
,
również nie wykazały wpływu pracy z gorącymi lepiszczami asfaltowymi na zwiększenie ryzyka zachorowania na raka [10].
Pomimo tego, zaleca się rozwagę i ostrożność podczas pracy z gorącymi asfaltami oraz w miarę możliwości
unikanie wdychania oparów lepiszczy asfaltowych.
